جادوگر سريع

[saeedshams]

همانطور که انتظار ميرفت، سال 2013 جولانگاه محصولات استاندارد جديد شبکههاي بيسيم؛ 802.11ac بود و در ابتداي سال و بهخصوص در انتهاي سال تمامي برندهاي شبکه دستشان را رو کردند و طيفي متنوع از محصولات مبتنيبر نسل پنجم وايفاي از دانگل تا اکسسپوينت و روترهاي حرفهاي پرقدرت را به نمايش گذاشتند. حتي سازندگان کامپيوترهاي خانگي، تبلت و نوتبوک نيز از قافله عقب نمانده و اين استاندارد را به فهرست پشتيباني خود افزودند. شرکت ديلينک جزء نخستین شرکتهايي است که محصولات خانواده AC خود را معرفي کرده که چندين مدل آن نیز وارد ايران شده است و کاربران خانگي و شرکتهاي اداري کوچک و متوسط ميتوانند کار با اين استاندارد را تجربه کنند. به همين دليل به سراغ ارزيابي و بررسي يک محصول روتر بيسيم خانواده AC1750 رفتيم تا هم قابليتها و امکانات جديدي که اين استاندارد به همراه دارد را مرور کرده و هم خواننده را به استفاده از فناوريهاي جديد ترغيب کنیم. معرفي و ويژگيها
شرکت ديلينک نخستین سري از روترهاي بيسيم AC خود را در نمايشگاه CES 2013 با شکل و شمايل و طراحي جديد معرفي کرد. اين محصولات شامل روترهاي AC580، AC1200، AC1300، AC1600 و AC1750 بود که از نظر طراحي مشابه هم اما از نظر امکانات و سرعت با يکديگر متفاوت هستند(شکل1).

شکل 1: خانواده محصولات 802.11ac معرفي شده در نمايشگاه CES 2013. روتر
DIR-868L پرقدرتترين محصول اين خانواده است.

ما ميخواهيم به سراغ سريعترين و پرقدرتترین روتر اين سري يعني DIR-868L برويم که جزء خانواده AC1750 است. در اين خانواده روي فرکانس 2.4 گيگاهرتز سرعت حداکثر 450 مگابيت در ثانیه (حداکثر سرعت ممکن روي استاندارد 802.11n) و روي فرکانس 5 گيگاهرتز برابر 1300 مگابيت در ثانیه است (محصولات جديدي که از نسل دوم چيپستهاي 802.11ac بهره ميبرند سرعتهايي برابر 1700 مگابيت درثانیه دارند. اين محصولات در CES 2014 معرفي شدند).

بنابراين، اگر ميخواهيد از اين دستگاهها استفاده کنيد، لازم است بدانيد ميتوانيد از هر دو فرکانس کاري به طور همزمان استفاده کرده با اين تفاوت که فرکانس 2.4 گيگاهرتز براي استاندارد 802.11n و فرکانس 5 گيگاهرتز براي استاندارد 802.11ac است. به طبع تجهيزاتي از شبکه که به استاندارد جديد ارتقا نيافتهاند، ميتوانند روي فرکانس 2.4 گيگاهرتز فعال باشند. همانطور که گفتيم طراحي استوانهاي شکل اين روتر منحصربهفرد و متفاوت است. در اين طراحي فقط دو چراغ سبز رنگ وضعيت روشن/خاموش دستگاه و اينترنت ديده ميشود و ديگر خبري از چراغهاي درگاههاي شبکه يا وايفاي نيست. بايد اين جسارت ديلينک در حذف چراغها را ستود و البته انتظار نداشت که همه کاربران از اين نوآوري استقبال کنند. درگاهها به پشت استوانه منتقل و بهطور عمودي چينش شدهاند (شکل2).

شکل 2» نمايي از چراغهاي جلويي و درگاههاي پشت دستگاه. طراحي اين روتر انگشتنما است.

اين درگاهها و کليدها از بالا به پايين به ترتيب درگاه USB 3.0، کليد امنيتي WPS، چهار درگاه شبکه اترنت گيگابيتي مشکي، يک درگاه WAN گيگابيتي زرد رنگ براي اتصال به مودم ADSL، کليد پاور و سوکت آداپتور برق هستند. کليد رياستارت در بخش زيرين اين طراحي استوانهاي قرار داده شده است (شکل3).

شکل 3: کليد ريست در بخش زيرين روتر

يکي از مزاياي اين روتر دسترسي راحت به تمامي درگاهها و کليدها و قرار دادن ساده دستگاه روي ميزکار يا سطوح تخت است. آنتنهاي داخلي اين روتر روي دايره فوقاني استوانه جايگذاري شدهاند، بهطوري که روتر بتواند در تمام دايره 360 درجه ارسال/دريافت سيگنال داشته باشد و محدوده بيشتري را تحت پوشش قرار دهد. بخش فوقاني و تحتاني روتر و قسمتي از بخش پشتي مشبک است که براي تهويه هوا و خارج کردن گرماي توليدي در استوانه طراحي شده است. درگاه USB 3.0 اين دستگاه براي اتصال هاردديسکهاي اکسترنال يا دستگاههاي NAS بسيار مناسب به نظر ميرسد و ميتواند اين روتر را به يک سیستم ذخيرهسازي کلاود مبدل کند. وقتي براي نخستینبار از نزديک اين دستگاه را مشاهده کردیم، به شدت وسوسه شدیم از محتويات درون استوانه سر در بياوریم و نحوه قرارگيري برد اصلي و ديگر سختافزار را ببينیم. باز کردن استوانه تا حدودي ميتواند به اين کنجکاوي پاسخ دهد (شکل4).

شکل 4: نمايي از برد اصلي روتر بعد از باز کردن استوانه.

يک برد ساده و خلوت با کمترين سيمکشي و مدار که از يک طرف به پشت استوانه و درگاهها متصل شده است و از طرف ديگر آزاد است. اکنون حتي ميتوانيم سختافزار دستگاه را هم تشخيص بدهيم. پردازنده اصلي از شرکت برودکام مدل BCM4708X است که جزء نسل دوم چيپستهاي استاندارد 802.11ac به شمار رفته و از درگاه USB 3.0 و IPv6 پشتيباني ميکند. سوئيچ اين دستگاه نيز مدل BCM4708X شرکت برودکام است. حافظه رم و حافظه فلش به کار رفته در روتر DIR-868L برابر 128 مگابايت بوده و براي فرکانس 2.4 گيگاهرتز از چيپست وايفاي BCM4331 و براي فرکانس 5 گيگاهرتز از چيپست BCM4360 استفاده شده است که هر دو از سه آنتن با تعداد سه کانال استريم پشتيباني ميکنند. بنابراين، اين روتر از قابليت MIMO 3×3 روي هر فرکانس کاري برخوردار است. در مجموع از پردازنده و سختافزار مناسبي براي اين روتر استفاده شده است که توانايي کار در شبکههاي پرسرعت و ترافيک شلوغ را داشته باشد و بتواند کارايي خوبي از خود بروز دهد.
در جعبه اين محصول کابل شبکه، آداپتور برق، مبدل، سوکت برق، راهنماي نصب روتر و برچسبهاي اطلاعات هر دو شبکه وايفاي و رمزهاي عبور پيشفرض و اطلاعات دسترسي به پنل مديريتي تحت وب قرار داده شده است. وزن دستگاه 530 گرم و اندازه آن 103×125×218 ميليمتر است. در جدول ويژگيهاي اين روتر ميتوان دسترسي از راه دور به شبکه و مديريت آن، استفاده از برنامکهاي موبايل براي دو سيستمعامل آندروئيد و iOS، قابليتهاي SharePort درگاه USB 3.0 براي اشتراکگذاري دستگاههاي چاپگر و ذخيرهسازي، استفاده از فناوري اختصاصي mydlink براي ذخيرهسازي اطلاعات روي کلاود و دسترسي از راه دور به آنها و امکان استفاده از الگوريتم رمزنگاري مطمئن WPA/WPA2 را مشاهده کرد.

نصب و راهاندازي
يکي از امکانات استاندارد 802.11ac استفاده همزمان از دو شبکه با نام SSID و فرکانس کاملاً مجزا است. اين دو شبکه بهطور پيشفرض پيکربندي شده و آماده استفاده هستند. بنابراين کافي است روتر را روشن کنيم تا شبکههاي dlink-E150 و dlink-5GHz–E152 را ببینیم و بتوانيم با تجهيزات بيسيم ديگر به آنها متصل شويم (شکل 5).

شکل 5: به محض روشن کردن روتر دو شبکه بيسيم dlink-E150 و d-link–5GHz–E152 مشاهده ميشود که ميتوان به طور همزمان به هر دو شبکه متصل شد.

با استفاده از نرمافزار inSSIDer ميتوان اطلاعات بيشتري درباره اين دو شبکه به دست آورد. براي نمونه هر دو اين شبکهها از رمزنگاري WPA2 استفاده ميکنند و شبکه روي فرکانس 2.4 گيگاهرتز در باند فرکانسي 6 و روي 5 گيگاهرتز در باند فرکانسي 149 تا 153 کار ميکنند. براي ورود به پنل مديريتي دستگاه از آدرس http://192.168.0.1 يا http://dlinkrouter.local استفاده ميکنيم. صفحه خوشآمدگويي و ويزارد نصب سريع روتر ظاهر ميشوند.
متأسفانه يکي از خواستههای ما در همين مرحله برباد ميرود زیرا برنامه پنل مديريتي همان نسخه قبلي با رنگ شناخته شده نارنجي و کمترين المانهاي گرافيکي کاربرپسند است. ديلينک ميتوانست طراحي اين محصول خود را کامل کند و اين پنل را به نسخههاي بهروزتري ارتقا دهد (طراحي اين پنل به سال 2007 و نخستین سري روترهاي گيمينگ اين شرکت برميگردد). قاعدتاً نخستین تنظيمات بايد براي دو شبکه بيسيم تعريف SSID و رمزعبور جديد باشد. در ويزارد نصب شما مجبوريد که از يک رمزعبور براي هر دو شبکه استفاده کنيد که مشکل بزرگی به شمار میرود.
بعدها در بخش تنظيمات پيشرفته شبکه بيسيم ميتوانيد براي هر شبکه يک رمزعبور جداگانه تعريف کنيد. در اين پنل فهرست بلند بالايي از قابليتها و امکانات براي مسيريابي(Routing)، شبکههاي بيسيم، اشتراکگذاري اطلاعات و موارد ديگر ميبينيد که امکان نام بردن آنها در اين مقاله نيست اما ميتوان به کاربر اين اطمينان را داد که عمده تنظيمات مورد نياز به همراه قابليتهاي پيشرفته مالتيمايي مانند VPN ،SPI ،NAT،UPnP، WMM ،iTunes Server SharePort Plus ،DLNA ،QoS و IPv6 قابل دسترسي هستند (شکل6).

شکل 6: نمايي کلي از پنل مديريتي دستگاه و قابليتها و امکاناتي که براي کاربر فراهم شده است.

بنابراين، نصب و راهاندازي اين روتر در ابتداي امر سخت و پيچيده و ترسناک بهنظر ميرسد اما در عمل بسيار سادهتر از تصور است و به راحتي با پنل مديريتي آن ميتوان هر دو شبکه بيسيم را پيکربندي و براي استفاده کاربران در شبکه مهيا کرد. روي ديسک همراه دانگل D-Link DWA-182 که براي ارزيابي اين روتر استفاده شد نرمافزار D-Link Wireless Connection Manager ارائه شده است که براي کاربران اين برند آشنا است. اين نرمافزار علاوهبر نصب درايورهاي دستگاه روي ويندوز، قابليتهايي مانند مانيتورينگ شبکه، وضعیت سيگنال و کانالهاي فرکانسي دستگاه را ميدهد و ميتوان برخي از تنظيمات اوليه شبکههاي بيسيم را با استفاده از آن انجام داد.

بررسي و ارزيابي
براي بررسي سيگنالدهي و سرعت انتقال اطلاعات روي هر دو شبکه اين روتر دو بانده مبتنيبر استاندارد 802.11ac از نرمافزارهاي inSSIDer و Passmark Performance Test 8 و دانگل D-Link DWA-182 استفاده کرديم که جزء خانواده AC1200 است و حداکثر از سرعت 1.2 گيگاهرتز پشتيباني ميکند.
سعي کرديم براي هر دو شبکه آزمایشهای قدرتسنجي سيگنالها در فاصلههاي مختلف و سرعت انتقال اطلاعات را تکرار کنيم و در شرايط مختلف به ارزيابي دو فرکانس کاري اين روتر بپردازيم. همچنين براي ارزيابي سرعت خواندن و نوشتن روي دستگاه ذخيرهسازي متصل به درگاه USB 3.0 روتر از نرمافزار NASPT استفاده کرديم و با دو فرمت FAT32 و NTFS آزمایشها را انجام داديم. شکل 7 وضعيت سيگنالدهي دو شبکه را نشان ميدهد. در فرکانس 5 گيگاهرتز سيگنالها پايدارتر و داراي امتياز بيشتري هستند (100 امتياز) اما در فرکانس 2.4 گيگاهرتز سيگنالها اعوجاج بيشتري دارند و با وجود نزديک بودن به دستگاه روتر امتياز 72 را کسب کردند.

شکل 7: مقايسه پايداري سيگنالها در دو شبکه 2.4 و 5 گيگاهرتز

اين وضعيت در فواصل مختلف بيشتر نمود مييابد و در فواصل طولانيتر مانند 10 و 15 متر فرکانسهاي 5 گيگاهرتز پايدارتر هستند. تا حدودي اين نتيجهگيري که فرکانس 5 گيگاهرتز سيگنالدهي بهتري دارد قابل قبول است. يکي از مزاياي استاندارد 802.11ac نسبت به استاندارد 802.11n افزايش محدوده پوششدهي و افزايش توان سيگنالدهي است. نکته ديگري که از اين آمار و ارقام ميتوان به دست آورد، سيگنالدهي خوب روتر در مجموع دو فرکانس است.

شکل 8: مقايسه توان سيگنالدهي دو شبکه 2.4 و 5 گيگاهرتز

در اين دستگاه در مجموع شش آنتن داخلي استفاده شده است که با توجه به نوع چينش آنها و ويژگي تقويتکنندگي ميتوانند شبکه بيسيم قدرتمندي را مديريت کنند و براي کاربريهاي مالتيمديا و کلاود جوابگو باشند. در آزمایشهای سرعت نيز نتايج جالبي بدست آمد. در فاصله دو تا 5 متر ميانگين سرعت روي فرکانس 2.4 گيگاهرتز برابر 23.19 مگابايت در ثانیه (185.52 مگابيت در ثانیه) بهدست آمد در حالي که روي فرکانس 5 گيگاهرتز اين سرعت به 54.83 مگابايت (438.64 مگابيت در ثانیه) ميرسيد. اين سرعت با توجه به در نظر گرفتن دانگل شبکه AC1200 بسيار خوب است. در فاصله 5 تا 10 متري سرعتها کمي افت ميکنند اما نه در حدي که توي ذوق بزند و نااميد شويد. روي فرکانس 2.4 گيگاهرتز ميانگين سرعت 10.56 مگابايت در ثانیه و روي فرکانس 5 گيگاهرتز برابر 34.21 مگابايت در ثانیه است.
در فاصله بالاي 10 متر سرعت شبکه با فرکانس 2.4 گيگاهرتز افت شديدي دارد و به حدود 5 مگابايت ميرسد اما سرعت روي شبکه با فرکانس 5 گيگاهرتز در حدود 15 مگابايت در ثانیه است. در مجموع ميتوان سرعت انتقال اطلاعات توسط اين روتر را امتياز خوبي داد. اگر دستگاههاي درون شبکه همگي در خانواده AC1750 باشند سرعتهاي بالاتري هم بهدست ميآيد؛ چنانکه در ارزيابيهاي سايتهاي مختلف از اين محصول سرعتهاي 800 مگابيت در ثانیه روي فرکانس 5 گيگاهرتز هم به ثبت رسيده است. در آزمایش خواندن و نوشتن روي هاردديسک اکسترنال متصل به درگاه USB 3.0 براي فرمت FAT32 سرعت خواندن 21 مگابايت در ثانیه و سرعت نوشتن 16 مگابايت در ثانیه بهدست آمد. همين نتايج روي فرمت NTFS به ترتيب برابر 12.8 مگابايت و 9.6 مگابايت در ثانیه هستند که در مقايسه با نتايج ديگر روترهاي داراي USB 3.0 بهتر بوده و سرعتهاي خوبي بهشمار میروند. به همين دليل ميتوانيد روي قابليتهاي کلاود و ذخيرهسازي اطلاعات يا استريم مالتيمديا از روي دستگاههاي ذخيرهسازي به روي شبکه حساب ويژهاي باز کنيد.

حرف آخر
روتر دوبانده DIR-868L نيمههاي سال 2013 روانه بازارهاي جهاني شده و چندماهي است که در ويترين فروشگاههاي محصولات شبکه ايران يافت ميشود، در حالي که بسياري از شرکتها هنوز درگير استاندارد 802.11n هستند، يافتن روتري با استاندارد 802.11ac آن هم از خانواده AC1750 در ايران يک امتياز به شمار میرود. مهمترين قابليت روترهاي اينچنيني فراهمسازي دو شبکه همزمان روي دو فرکانس مجزا است که به کاربران شبکه اجازه میدهد به هريک از اين شبکههاي بيسيم متصل شده و با ديگر تجهيزات شبکه در ارتباط باشند.
فارغ از طراحي چشمنواز و متفاوت، اين دستگاه از سختافزار و امکانات نرمافزاري کاملي بهره ميبرد و در ارزيابيها هم نتايج و کارايي خوبي از خود نشان داد به طوري که سيگنالدهي و سرعت تبادل اطلاعات آن قابل قبول است و به وضوح از يک روتر با استاندارد 802.11n متمايز نشان ميدهد.
قيمت مناسب اين محصول برگ برنده ديگري است که نسبت به ساير رقبا دارد. قيمت دلاري اين روتر در حدود 150 دلار است که نسبت به قيمتهاي بالاي 200 دلاري روترهاي مشابه ديگر ارزانقيمتتر است. در يک جمعبندي ميتوان گفت با يکي از بهترين روترهاي 802.11ac بازار روبهرو هستيم که جهش چشمگيري نسبت به روترهاي نسل قبل ايجاد کرده و تجربه جديد لذتبخشي از کار با شبکههاي بيسيم پرسرعت فراهم ميکند. شرکت ديلينک ميتواند بهبودهايي در اين محصول از نظر کارايي و پنل مديريتي بدهد و با افزودن تعداد بيشتري درگاه USB 3.0 و آنتنهاي خارجي به سوي تولید یک محصول رؤیایی پيش برود.